استاندارد ایزو9001

استاندارد ISO 9001 یکی از استاندارد های بین المللی برای سیستم های مدیریت کیفیت (QMS) است که توسط ایزو (سازمان بین المللی استاندارد سازی) منتشر شده است. این استاندارد در سال 2015 به روز شد و به عنوان استاندارد ISO9001:2015 نامیده می شود.

هدف استاندارد ISO 9001 ، این است که سازمانی که این استاندارد را  پیاده سازی و اجرا می کند، متعهد شود محصولی تولید کند که ثبات کیفیت داشته باشد. یعنی اگر محصول درجه 2 تولید می شود، این محصول به درجه 3 تنزل نداشته باشد.

استاندارد ایزو 9001از جمله موارد مورد اهمیت در ایزو 9001 ، نظر سیستمی و رویکردی فرآیند می باشد.

این استاندارد سازمان را در قالب یک سیستم می بیند و با نگاه فرآیندگرا به سازمان سعی می کند، ارتباط مطلوبی را بین واحدهای سازمان ها ایجاد کند تا علاوه بر بهبود ارتباطات سازمان و کیفیت این ارتباطات، بتوان محصول و خدمات بهتری را نیز به مشتری ارائه کرد.

همچنین استاندارد ISO 9001 با ایجاد الزاماتی در مستندسازی سازمان، سعی در ایجاد نظم می کند. لازم است سازمان ها فرآیندها و اقداماتی که بر رضایت مشتری و تولید محصول باکیفیت تاثیر می گذارد را مکتوب کند و برای آن روش های مشخصی را بنویسد تا سازمان بتواند محصولی با کیفیت یکسان تولید کند.

سیستم مدیریت کیفیت چیست؟

سیستم مدیریت کیفیت، که اغلب به عنوان یک سیستم QMS شناخته می شود، مجموعه ای از سیاست ها، فرآیندها، روش های ثبت شده و سوابق است. این مجموعه اسناد مجموعه ای از قوانین داخلی را تنظیم می کند که بر پایه چگونگی ایجاد و ارائه محصول یا خدمات خود به مشتریان خود حاکم خواهد بود.

سیستم QMS باید به نیازهای شرکت شما و محصول یا خدماتی که ارائه می دهید، متناسب باشد، اما استاندارد ایزو 9001 مجموعه ای از دستورالعمل ها را برای اطمینان از عدم وجود عناصر مهمی که سیستم مدیریت کیفیت باید موفقیت آمیز باشد فراهم می کند.

چرا ISO 9001 مهم است؟

همانطور که گفته شد استاندارد ISO 9001 یک استاندارد بین المللی شناخته شده برای ایجاد، اجرا و حفظ سیستم مدیریت کیفیت برای هر شرکت است. این استاندارد در نظر گرفته شده است که توسط سازمان ها در هر اندازه یا صنعت مورد استفاده قرار گیرد و می تواند توسط هر شرکت استفاده شود.

به عنوان یک استاندارد بین المللی، آن را به عنوان پایه ای برای هر شرکت برای ایجاد یک سیستم برای اطمینان از رضایت مشتری و بهبود به رسمیت شناخته شده است، و به همین ترتیب، بسیاری از شرکت ها این نیاز را به عنوان حداقل الزام برای سازمان به عنوان تامین کننده میدانند.

از آنجا که شما فرآیندهای خود را حسابرسی میکنید، و همچنین داشتن یک گواهینامه ایزو دلیل بر این حسابرسی شماست میتوانید مشتری خود را از حسابرسی ها بی نیاز کنید. به همین دلیل است که ایزو ۹۰۰۱ برای بسیاری از شرکت ها ضروری است تا در بازار رقابت کنند.
علاوه بر این، مشتریان شما اطمینان حاصل خواهند کرد که شما سیستم مدیریت کیفیت را بر اساس هفت اصل مدیریت کیفیت ایزو ۹۰۰۱ ایجاد کرده اید.

در حقیقت، ایزو 9001 یک استاندارد اساسی و تاثیر گذار است که به عنوان مبنایی که گروههای صنعتی می خواهند به نیازهای صنعتی خاصی اضافه کنند میباشد، به این ترتیب استاندارد صنعتی خود را ایجاد می کنند؛ این شامل AS9100 برای صنعت هوافضا، ISO 13485 برای صنعت وسایل پزشکی و AITF 16949 برای صنعت خودرو است.

روند شکل گیری و نگارش استاندارد ISO 9001

– در سال 1979 كميته فنی TC 176 سازمان بين المللی استاندارد (ISO.org) به نام «كميته تضمين كيفيت و مديريت كيفيت» تشكيل گرديد.

– در سال  1987اولین نسخه استاندارد منتشر شد که تنها مفاهیمی در مورد محصول، کیفیت، مشتری و… را بیان می کرد و قابلیت اجرا و پیاده سازی در سازمان ها را نداشت. (امروزه آن را بعنوان ایزو 9005 که یکی از خانواده های ایزو 9001 می باشد می شناسیم.)

– در سال  1994الزامات اجرایی استاندارد تدوین و تصویب شد، این الزامات شامل 20 بند بودند. در آن زمان سازمانی که در حوزه فعالیت خود بند طراحی را نداشت (محصول جدید طراحی نمی کرد) استاندارد ایزو 9002 و سازمانی که در حوزه طراحی نیز فعال بود ایزو 9001 را دریافت می کرد. که البته از سال 2000 دیگر استاندارد ایزو 9002 منسوخ شده و دیگر استفاده نمی شد. (اگر دیدید بر روی محصولی زده است دارنده استاندارد ایزو 9002 بدانید این محصول حداقل از سال 2000 تاکنون گواهینامه های خود را تمدید نکرده است و عملا ایزو ندارد یا بسته بندی های آن مربوط به قبل از سال 2000 می باشد.)

– در سال 2000  الزامات استاندارد به 8 بند کاهش یافته و رویکرد فرآیندی را مد نظر قرار داد. رویکردی که استاندارد ایزو 9001 را به سیستم و رویکرد تیمی نزدیک تر کرد و این رویکرد تغییر بزرگ و جذابی در استاندارد بود.

– در سال 2008 نیز تغییرات جزئی و اجمالی در متن استاندارد انجام شد که البته تغییری در اصل استاندارد ایجاد نشد. برخی از این تغییرات مواردی همچون انتخاب نماینده مدیریت از بین مدیران، تاکید بیشتر بر روی برون سپاری، صلاحیت کارکنان و موارد این چنینی بود.

– در سال 2015 پس از صحبت های مختلف در خصوص تغییرات استاندارد، بالاخره استاندارد مجددا ویرایش خورد و در آن تغییرات عمده ای ایجاد شد، بندهای استاندارد به 10 بند تغییر کرد، نگرش و تفکر مدیریت ریسک، مدیریت دانش، برنامه ریزی استراتژیک و تحلیل محیط های سازمانی و موارد دیگر به استاندارد اضافه شد و البته مفاهیمی چون نماینده مدیریت، نظامنامه کیفیت، اقدامات پیشگیرانه و مواردی دیگر از این استاندارد حذف شدند.

موارد فوق مختصری کوتاه از تاریخچه ایجاد استاندارد ISO 9001 و تغییرات آن و هر آنچه لازم بود در مورد آن بدانید بود. امیدواریم برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد. جهت آشنایی بیشتر با استانداردهایی که توسط شرکت صنایع برترآتی برای تهیه محصولات رعایت شده میتوانید به لینک های زیر مراجعه نمایید.